Met zijn nieuwe ‘levende’ installatie Alles moet weg duikt theatermaker en beeldend kunstenaar Dries Verhoeven in winkeldiefstal. In een systeem waar geld een belangrijk middel is, richt deze installatie zich op het sociaal onwenselijke. Hoe voorbeeldig zijn we eigenlijk als we ons onbespied wanen, bijvoorbeeld bij de zelfscankassa? Is de winkeldief eigenlijk wel een crimineel, of zou die ook onze redding kunnen zijn uit een systeem dat zijn beste tijd heeft gehad? Is de winkeldief een symptoom van een roofzuchtige wereld, of is diens handelen een verdedigbare vorm van ongehoorzaamheid of verzet? Alles moet weg, maar ten gunste van wat?
Sinds de introductie van zelfscankassa’s neemt winkeldiefstal toe. Dries Verhoeven zag het als aanleiding voor Alles moet weg. Achter het onschuldige besluit om dat ene stukje gember ongescand de tas in te laten glijden, blijkt een maatschappelijke verandering schuil te gaan: een verschuiving van wat we als samenleving juist en geoorloofd achten. In Alles moet weg werp je van achter de producten in de schappen een blik in de supermarktgang en bespied je de vertwijfelde consument.
Verhoeven sprak met meer en minder bemiddelde mensen die af en toe iets ‘vergeten’ te betalen, met dieven in detentie en zij die diefstal beschouwen als een vorm van verzet. Hij nodigde de proletarische shoppers (mensen die uit verzet winkelen zonder te betalen) en zelfverklaarde Robin Hoods uit tot zelfonderzoek. Het resultaat is een grimmige verbeelding van de donkere dieptes van ons morele handelen.
Verhoeven: ‘Ons denken over goed en fout een stuk dubbelzinniger geworden. We spiegelen ons aan machthebbers wier handelen soms zelf dubieus is en opereren in een economisch systeem dat vooral de kapitaalkrachtigen bevoordeelt. Voor een groeiende groep mensen verklaart het een 'diefstalletje om bestwil'. Ze zijn cynisch en niet te beroerd om de eigen beurs een handje te helpen, of ze zijn uitgesproken ideologisch gemotiveerd en vastberaden om het grootwinkelbedrijf de genadeklap toe te brengen. Maar denk niet dat die verandering zichtbaar plaatsvindt. Er bestaat een kleine groep millennials die bijvoorbeeld via TikTok tips uitwisselen, maar het gros van de winkeldieven loopt niet te koop met zijn gedrag. Hun modus operandi is de 'vermoorde onschuld', in lijn met hoe we tegenwoordig allemaal proberen deugdzaam over te komen. Voor de bühne zijn we fatsoenlijk en maatschappelijk bewust, maar als we ons onbespied wanen, zijn we soms net zo opportunistisch als het ons omringende systeem. Het fascineert me mateloos, die contradictie tussen wie we beweren te zijn en wie we werkelijk zijn.’
Alles moet weg is een volgend werk in een reeks die Verhoeven maakt over de irrationele en onfatsoenlijke mens. Eerder maakte hij het spookhuis Phobiarama waarin angst centraal stond. In Happiness en The NarcoSexuals verkende Verhoeven de groeiende interesse in antidepressiva, drugs en seksuele uitspattingen.
De tekst is gebaseerd op de interviews met ervaringsdeskundigen en op de woorden van Jean Genet, Karl Marx, Ruben Östlund, Rachel Shteir, Mathild Clerc-Verhoeven en Slavoj Žižek.
Alles moet weg is een doorlopende installatie. Je mag zelf bepalen hoe lang je blijft: een gemiddeld bezoek duurt 45 tot 60 minuten.
concept: Dries Verhoeven performance: Isadora Tomasi, Annica Muller dramaturgie: Hellan Godee, Miguel Melgares geluidsontwerp: i.s.m. Isadora Tomasi geluidsmontage: Peer Thielen regieassistentie: Didi Kreike bouw installatie: Niklas van Woerden ondertiteling: Casper Wortmann hoofd techniek: Roel Evenhuis communicatie: Esra Merkel productie: Ellen van Bunnik (’n More), Jitske Weijand
Kies een taal
